علم تشخیص بیماری از روی زبان بازتاب بیماری های داخلی بدن است. زبان گویای فعل و انفعالاتی است که در بدن رخ میدهد. زبان آینه ای است که از طریق مشاهده آن میتوان به بیماری های داخلی اعضای بدن ؛وضعیت روانی شخص (استرس و اضطراب؛ فکروخیال؛ و مشکلات روحی عاطفی و….) افزایش یا کاهش خون و مایعات بدن؛ وضعیت ستون فقرات

(اینکه خشکی و یا خستگی در بخش سرشانه و گردن؛ پشت و یا کمر شخص هست یا اینکه بخاطر بالا بودن سطح غلظت خونی که دارد؛ دیسک های شخص کم آب شده و تحت فشار هست یا خیرو انرژی او طول روز را میتوان بررسی کرد).

 اندامهای جنسی (اینکه شخص مستعد کیست تخمدان هست یاخیر ؛ سطح هورمونهای شخص کاهش یافته یا متعادل است؛ علت اینکه جوش در اطراف لب و چانه دارد اختلالات هورمونی است/ اینکه آن شخص دچار واریکوسل شده یا مستعد آن است؛ یا دچار عارضه عفونت پروستات شده یا سلامت اندامهای جنسی را دارد)

علم زبان شناسی

در علم زبان شناسی به بررسی وضعیت معده و روده ها (اینکه شخص دچار نفخ و رطوبت گوارشی هست یا یبوست دارد)/ بررسی طبع شخص اینکه گرمی مزاج دارد یا دچار سردی شده(اگرشخص مزاج گرم دارد صفراوی است یا دموی و اگر سردی مزاج دارد بلغمی است یا سوداوی؛ و میزان غلظت خونش را به او اطلاع داد.

در این میان با فراگیری علم زبان شناسی میتوان به این مرحله از تشخیص دسترسی پیدا کرد که به افراد بگوییم که کبدشان چرب شده یا مستعد چربی کبد هستند و همچنین میزان حرارت کبدشان را میتوان تشخیص داد.

حتی میتوان شخص را از ضعف طحال و اینکه مستعد دیابت هست یا دچار آن شده باخبر کرد.

افرادی که دچار چاقی مفرط میشوند و ازین بابت بسیار آزرده خاطر هستند؛ یا بیش از اندازه لاغر میشوند و سطح فعالیتشان بالا رفته و دچار نوشخوار ذهنی زیاد شده اند؛ شاید خودشان از این جریان بی خبر باشند اما ما با بررسی زبانشان به آنها میگوییم که تیروئید آنها از حالت نرمال خارج شده و کم کار شده یا پرکار.

همچنین با مشاهده زبان، می‌توان از پیشرفت بیماری و اثر درمان به ‌راحتی باخبر شد.

برخی افراد با وجود مصرف زیاد مواد خوراکی خوب و مصرف قرص های تقویتی؛ تغییرات مثبتی در بدنشان نمیبینند. با بررسی زبان میتوان علت آن را نیز برایشان بازگو کرد.

زبان‌شناسی یا تانگولوژی که با استفاده از ظاهر زبان و با شناخت دقیق آن، بدون نیاز به ابزار پیچیده، سونوگرافی و … به تفسیر اختلالات و کارکرد اعضای داخلی بدن می‌پردازد.

زبان عضوی است که یک چارت  اندامی بدن را که بازتاب گردن تا زانوی یک فرد است، در خود جای داده و برای شناسایی مشکلات مربوط به  اجزای درونی بدن از این چارت استفاده می‌شود.

تشخیص صحیح، اولین قدم در درمان کارآمد و موفق است، و زبان به‌ راحتی این مهم را برآورده می‌کند، زیرا زبان‌شناسی علم تشخیص است و نه درمان.

تشخیص از زبان، مسیر بیماری را مشخص نموده و ایده درمان را پیشنهاد می‌کند.

عوامل تاثیر گذار روی زبان طبیعی عبارتند از: سن وسال؛ جنسیت؛ فصول سال؛ آب و هوا؛ عوامل ساختاری و موروثی.

تشخیص بیماری از روی رنگ زبان

اگر بخواهیم بطور مختصر کمی راجب رنگهای زبان برایتان صحبت کنیم به این شرح است:

1.قرمز کمرنگ(قرمز رنگ پریده): زبانی که قرمز باشد؛ یعنی چی(انرژی حیات) و گرمای آن بالاست و یا بالعکس. هرچه قرمزی زبان کمتر باشد؛ گرمای بدن شخص کمتر و هرچقدر قرمزی بیشتر باشد گرمای آن بیشتر است و سرما در حال کاهش است.

2.زبان قرمز: در این حالت زبان قرمز است.رنگ قرمز میخواهد بگوید که گرما بیش از مقدار خود شده استدر نتیجه میتواند خشکی ایجاد کند یعنی سردی لازم برای را از بین میبرد. زیرا گرما هردو به یک اندازه برای بدن نیاز است.

3.زبان قرمز پررنگ: این نوع رنگ زبان نشانه ورود گرمای شدید به خون و در نتیجه کمبود سرما و رطوبت در بدن است.قرمز پررنگ در اکثر موارد نشانه ای از خشکی و یبوست است.البته گاهی خشکی است و یبوست نیست و بعضی اوقات از شدت گرما روده ها مشکل پیدا میکند و دچار اسهال میشود.                  

در ادامه باید گفت که این نوع علم در طب‌های سنتی جهان جایگاه ویژه‌ای دارد و امروزه مورد مقبولیت خاصی واقع‌ شده است.

 پز شکان سنتی با توجه به رنگ، شکل، اندازه و ضخامت زبان ، علت و نوع بیماری را تشخیص می‌دادند. در طب سنتی ایران و چین باستان، این روش تشخیص، از دیرباز وجود داشته و مورد توجه قرارگرفته است و هنوز هم جایگاه ویژه­ای دارد.

 بوعلی و سایر حکمای طب سنتی، بارها در مورد استفاده از این روش توضیح  داده­اند.

در طب سنتی ایرانی، از خصوصیات زبان، به مزاج و سلامت اندام­ها و بدن پی می­بردند.